Τον τελευταίο καιρό στον χώρο της ευεξίας γίνεται όλο και μεγαλύτερος λόγος γύρω από τα προσαρμογόνα ή ανταπτογονα βότανα και μανιτάρια. Για την ακρίβεια τα βλέπουμε σχεδόν να συμπεριλαμβάνονται παντού. Από θρεπτικά smoothies, τσαι και συμπληρώματα διατροφής μέχρι προϊόντα ομορφιάς και κοσμητολογίας έρχονται μαζί με υποσχέσεις για λιγότερο στρες, ευεξία ακόμα και καλύτερο σεξ!. Τι όμως ακριβώς είναι τα προσαρμογόνα, πώς λειτουργούν, πως μπορούν να μας ωφελήσουν και κυρίως, είναι για όλους?
Μια σύντομη ιστορία των προσαρμογόνων /ανταπτογονων
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα φυτά και τα μανιτάρια που κατηγοριοποιούνται ως «προσαρμογόνα» χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες στην Κινέζικη & Αγιουβέρδικη Ιατρική, ως τρόπος αντιμετώπισης προβλημάτων που σχετίζονται με το άγχος και το στρες, αλλά και την ενίσχυση της γενικότερης ευεξίας του οργανισμού.Ωστόσο, ο όρος προσαρμογόνα κατοχυρώθηκε επίσημα το 1957 από τον Ρώσο επιστήμονα Nikolai Lazarev κατά την διάρκεια της έρευνας του σε ουσίες που δημιουργούν μια κατάσταση «μη ειδικής αντίστασης» (ενίσχυση της αντίστασης και της αντοχής) απέναντι σε πολλαπλούς στρεσογόνους παράγοντες, προκειμένου να βελτιώσουν την απόδοση (βελτίωση αντοχής, μνήμης, εστίασης, αποκατάστασης επιπέδων ενέργειας κ. ) αθλητών και στρατιωτών.
Περίπου μια δεκαετία αργότερα, οι φαρμακολόγοι Brekham και Dardymov διεύρυναν αυτόν τον ορισμό προσδιορίζοντας μια λίστα συγκεκριμένων κριτηρίων που πρέπει να πληρούνται προκειμένου μια ουσία να χαρακτηριστεί ως προσαρμογόνα:
- Τα προσαρμογόνα δεν είναι τοξικά. Τα προσαρμογόνα θα πρέπει να είναι ασφαλή και μη τοξικά χωρίς να παρουσιάζουν σημαντικές παρενέργειες
- Τα προσαρμογόνα παράγουν μια μη ειδική απόκριση, π.χ. αυξάνουν τη δύναμη αντίστασης έναντι πολλαπλών (φυσικών, χημικών ή βιολογικών) στρεσογόνων παραγόντων
- Τα προσαρμογόνα έχουν ομαλοποιητική επίδραση στο σώμα. Με απλά λόγια, ένα προσαρμογόνο θα λειτουργήσει όπως χρειάζεται για να βοηθήσει το σώμα να διατηρήσει την ομοιόσταση ή να επιστρέψει (σε περίπτωση στρες) σε μια κατάσταση ισορροπίας.
Αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό είναι στην πραγματικότητα αρκετά εξαιρετικό καθώς σημαίνει ότι το προσαρμογόνο θα δράσει ή θα προσαρμοστεί σε αυτό που χρειάζεται το σώμα. Για παράδειγμα, αν και η ρίζα Ashwagandha συνιστάται συνήθως ως επιλογή «ανακούφισης από το άγχος» και καταφέρνει να ενεργεί ανάλογα, προσφέροντας ηρεμιστικά οφέλη σε άτομα που αντιμετωπίζουν άγχος, μπορεί στην πραγματικότητα να λειτουργήσει ως «ενεργοποιητικό» σε κάποιον που αισθάνεται κούραση ή συναισθηματική εξάντληση.Η δράση της δηλαδή προσαρμόζεται στις ανάγκες του οργανισμού!
Τι ακριβώς όμως είναι τα Προσαρμογονα /Ανταπτογονα;
Με απλα λόγια, τα προσαρμογόνα είναι ισχυρά φυτά, βότανα, ρίζες και μανιτάρια που βοηθούν το σώμα να «προσαρμόζεται» σε κάθε είδους στρεσογόνους παράγοντες, αποκαθιστώντας την ισορροπία και βοηθώντας το να επανέλθει ή να διατηρήσει την ομοιόσταση. Τα προσαρμογόνα μπορούν να ενισχύσουν τη ζωτικότητα, να προάγουν τη σταθεροποίηση της διάθεσης και να βελτιώσουν τα επίπεδα συγκέντρωσης ενισχύοντας τα εσωτερικά μας συστήματα. Λειτουργούν ολιστικά και διαφορετικά σε κάθε άτομο προσαρμοζόμενα στις ανάγκες του κάθε οργανισμού και συμβάλοντας βοηθώντας στην ισορροπία μυαλού, σώματος και πνεύματος.
Ποια είναι τα πιο σημαντικά προσαρμογονα;
Τα προσαρμογόνα χωρίζονται κυρίως σε δύο κατηγορίες. Τα πρωτογενή και τα δευτερεύοντα. Τα πρωτογενή προσαρμογόνα είναι αυτά των οποίων οι ιδιότητες υποστηρίζονται από την σύγχρονες επιστημονικές έρευνες. Τα δευτερεύοντα, αν και εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια για να χαρακτηρίζονται ως προσαρμογόνα, δεν υποστηρίζονται ακόμη από σημαντικες επιστημονικές έρευνες. Τα πιο δημοφιλή και από τις δύο κατηγορίες είναι τα παρακάτω:
Πρωτογενή Προσαρμογόνα
- Ashwagandha
- Cordyceps
- Eleuthero
- Ginseng
- Άγιος Βασίλειος (Tulsi)
- Γλυκόριζα
- Rhodiola
- Schisandra
- Shilajit
Δευτερεύοντα προσαρμογόνα
- Amla
- Astragalus
- Dang Shen
- Guduchi
- He Shou Wu
- Maca
- Mucuna
- Reishi
- Rhodiola
- Chaga
Πόσο σύντομα θα αισθανθείτε τα οφελη;
Σε γενικές γραμμές, θα νιώσετε άμεσα ένα ήπιο αποτέλεσμα όπως χαλάρωση (αν αυτό είναι που χρειάζεστε) μετά την κατανάλωση ενός προσαρμογόνου latte (latte εμπλουτισμένου με προσαρμογόνες ουσίες) αν και αυτό εξαρτάται επίσης από την ποσότητα των ουσιών που χρησιμοποιούνται.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί με αυτού του είδους των κοκτέιλ και smoothies που πωλούνται σε διάφορα μπαρ ευεξίας ή κυκλοφορούν στο εμπόριο, καθώς δεν μπορείτε να ελέγξετε ούτε την ποσότητα ούτε την ποιότητα των ουσιών που χρησιμοποιούνται και στις περισσότερες περιπτώσεις καταλήγετε απλώς να πληρώνετε ένα υπερτιμημένο ποτό ή ρόφημα χωρίς πραγματικά οφέλη.
Η αλήθεια είναι ότι όπως συμβαίνει με όλα τα συμπληρώματα, μπορείτε πραγματικά να βιώσετε και να επωφεληθείτε από τις ιδιότητές τους μετά από μερικές εβδομάδες λήψης τους σε καθημερινή βάση.
Δεδομένου ότι κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός, η συμβουλή μας είναι να ξεκινήσετε με έναν τύπο συμπληρώματος σε χαμηλή δόση, ώστε να μπορέσετε να παρατηρήσετε πραγματικά πώς λειτουργεί στο σώμα σας και να προσαρμόσετε τη δοσολογία σας σταδιακά φτάνοντας στη μέγιστη προτεινόμενη δόση. Το κλειδί είναι να μάθετε να ακούτε το σώμα σας και τις ανάγκες του.
Σε ποιες περιπτωσεις να είστε προσεκτικοί πριν προσθέσετε προσαρμογόνα στη διατροφή σας;
Εάν έχετε μια προϋπάρχουσα ιατρική πάθηση ή παίρνετε συνταγογραφούμενα φάρμακα, θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας πριν προσθέσετε οποιοδήποτε φυτικό συμπλήρωμα και ιδιαίτερα προσαρμογόνο ουσία στη ρουτίνα σας.
Μελέτη του 2018 διαπίστωσε ότι τα κοινά φυτικά συμπληρώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν αρνητικά με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, επομένως είναι πολύ σημαντικό για όλους να ενημερώνουν τον γιατρό τους ποια συμπληρώματα ή ακόμα και φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή παίρνουν.
Ειδικά εάν παίρνετε φάρμακα που ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό ή τον θυρεοειδή, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί και να μην συσσωρεύεται περισσότερους ανοσορυθμιστές με τη μορφή προσαρμογόνων.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, εναπόκειται στον γιατρό που διαχειρίζεται την αγωγή σας, να ελέγξει και να σας συμβουλεύσει για το τι μπορείτε ή δεν μπορείτε να πάρετε.
Τελικές σκέψεις
Τα προσαρμογόνα είναι ίσως από τους πιο ισχυρούς συμμάχους που έχει να προσφέρει η φύση στη συνολική μας ευεξία και μπορούν πραγματικά να μας βοηθήσουν να αποκαταστήσουμε και να διατηρήσουμε την ισορροπία και τη ζωτικότητα σώματος και πνεύματος.
Παρόλα αυτά, αν και είμαστε αφοσιωμένες υποστηρίκτριες της δύναμης των φυτών, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι δεν πιστεύουμε ότι αυτά αποτελούν λύση για τα πάντα. Είναι εδώ για να μας βοηθήσουν. Αλλά ειδικά όταν πρόκειται για το άγχος και τις επιπτώσεις του στην ευεξία μας, πιστεύουμε σε μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, καλό ύπνο, τακτική άσκηση και πρακτικές επίγνωσης. Η συμπερίληψη ενός συμπληρώματος διατροφής βοηθάει πραγματικά και μπορεί να μας δωσει μια επιπλέον ώθηση, ακόμα και αυτό όμως, λειτουργεί καλύτερα συνεργατικά. Είναι οι συνολικές επιλογές στην καθημερινότητα σας θα που κάνουν τη διαφορά και θα σας βοηθήσουν να ζήσετε την καλύτερη ζωή σας.
Πηγές: